Wonosobo en Dieng-plateau

Op het Dieng-plateau bij Wonosobo (Banjarnegara) ligt het Kompleks Percandian Arjuna met vijf tempels uit het begin van de 9e eeuw na Christus. Naast Candi Arjuna, zijn dat Candi Semar, Candi Srikandi, Candi Puntadewa en Candi Sembadra. De tempels zijn vernoemd naar de karakters van de Mahabharata. Zij liggen niet ver uit elkaar en zijn te belopen op een beklinkerd voetpad: de wandelschoenen hoeven dus niet aan. De tempels zijn van gelijke grootte als in Gedong Songo en ontberen ook hier de beelden. Candi Arjuna ligt in een bekken dat lange tijd onder water heeft gestaan. Toen de Nederlanders het meer gingen inpolderen, kwamen de tempel(restanten) tevoorschijn. De tempels worden sinds 2010 weer in elkaar gepuzzeld en men is een aardig eind opgeschoten.
Op de nabijgelegen Sikidang krater stinkt het weer verschrikkelijk naar zwavel. Wij hebben de warung met monddoekjes blijkbaar gemist, want 90% van de binnen- en buitenlandse toeristen heeft een groen kapje voor de mond. Het kokende, grijze water wordt een kilometer verderop afgetapt en via enorme buizen getransporteerd naar onder andere Yogyakarta. Op de terugweg is te zien dat de isolatielaag van de bovengrondse buizen deels is verwijderd/gestolen. De waarschuwingbordjes met "Panas!" maken blijkbaar geen indruk.
Ons laatste doel is het meer Telaga Warna, niet te verwarren met het gelijknamige meer in de roman Oeroeg van Hella Haasse, dat in de Puncakpas ligt. Eigenlijk zijn het twee meren: het blauw-groene Telaga Warna en het bruinige Telaga Pengilon. De toegangsprijs voor toeristen was onlangs wel wat verhoogd, meldde Ostik: Rp 100.000 (€ 6,39) per persoon. Indonesiërs betalen Rp 5.000 (€ 0,32). Wij vermoeden echter dat zij helemaal niets betalen, omdat wij na de eerste bocht al een ingelopen zijpad zagen die zo naar de hoofdweg leidde. Ook de brommers die wij tegenkomen doen vermoeden dat zij niet door de hoofdpoort zijn gekomen.
Het meer is inderdaad prachtig gekleurd (en stinkt helaas ook naar zwavel). In tegenstelling tot in 2010 is het helderder weer, waardoor het hele meer goed is te overzien. Wij besluiten het hele rondje te lopen om beide meren, waarbij wij ook langs de Sikendang krater komen. De wandeling gaat deels over een pad en deels door het bos (of wij zijn verkeerd gelopen), waarbij de natuur prachtig is. Ook hier weer gele en witte trompetbloemen (die volgens Ostik ook gebruikt worden als alternatieve hasj), maar ook hortensia's en fuchsia's in het wild.
Rondom de meren brommen diverse pompen, die water aftappen voor de irrigatiebuizen ten behoeve van de vele akkertjes op de hellingen van de bergen.
Die bergen zijn overigens indrukwekkend groot. Bovenin het Dieng-plateau is het flink heiig, waardoor niet alle foto's even goed slagen.
Ook de immense diepten en uitzichten zijn nauwelijks op foto vast te leggen.

Omdat het met Carla's gestel nog niet lekker loopt, kopen wij onderweg nog wat obat jamu bij de Indomaret: zes zakjes Tokakangin ("untuk masuk angin, sakit perut & diare") en een flesje minyak angin (tegen de 'veddopte neuz'). Totale schade Rp 29.000 (€ 1,85), natuurlijk niet vergoed door de verzekering.
Vanavond de gebruiksaanwijzing maar even door de vertaler halen ...

Aangekomen in Magelang, imponeert het Saraswati hotel opnieuw. Nóg overweldigender is onze kamer: twee keer zo groot als de belendende kamers, wanden van 5 meter hoog, een zithoek met bankstel en salontafel, een tweede toilet zo groot als een badkamer en een presidentieel bed. Wij kijken nog even in de reserveringspapieren, maar daar staat toch echt 'standaardkamer'.
Het is - in tegenstelling tot de vorige keer - redelijk druk in het hotel, maar er is plaats genoeg in het relatief kleine eetgedeelte. Wij eten sate sapi/ayam en Teriyaki met nasi putih.
Met Carla haar ingewanden gaat het wat beter. Zij is nu echter strontverkouden. Oorzaak van dit alles waarschijnlijk de grote temperatuursverschillen tussen buiten en aircontioned hotels en auto. Wel heel vervelend en lastig. Wij hopen dat dit snel over gaat.

Morgen staan wij heel vroeg op, om de Borobudur - op loopsafstand van het hotel - te bezichtigen/te beklimmen.
Wij kijken uit naar jullie reacties!

Woordenlijst - Daftar kata

angin - wind
Arjuna [Arjoena] - held uit de Mahabharata
candi [tjandi] - Hindoestaanse tempel
diare - diarree
gedong (Jav.) - gebouw
Indomaret [Indomart] - franchise van kleine supermarktjes
jamu [djamoe] - kruiden
kompleks - complex
kompleks percandian [~ pertjandian] - tempelcomplex
Mahabharata - boeddhistisch-filosofisch epos
masuk angin - verkoudheid
minyak - olie
minyak angin - aromatherapeutische olie
nasi putih - witte rijst
obat - medicijn
panas - heet, warm
perut [proet] - maag
sakit - ziek
sakit perut - buikpijn
sate, satay, satai - saté
sate ayam [saté ajam] - kipsaté
sate sapi - rundvleessaté
songo (Jav.) - negen
telaga [tlaga] - meer
Telaga Warna (Jav.: Tlogo Warno) - meer op midden-Java (lett.: 'kleurrijk meer' )
untuk - voor (ten behoeve van)